Prof. Dr. Y. Birol Saygı
İstanbul Topkapı Üniversitesi
Endüstriyel üretim, yıllardır bir dönüm noktasında gibi görünmektedir. Dijital dönüşümün endüstriyi kökten değiştirmesi, daha önce hayal bile edilemeyen verimlilik ve üretkenlik seviyelerine ulaşmasına yardımcı olması gerekiyordu. 2025 üretim trendlerinde göreceğiniz gibi, bu hiçbir zaman gerçekleşmemiştir. Kesinlikle muazzam miktarda değişim yaşanmış olsa da (örneğin fabrika katlarında çok sayıda robot var), endüstrinin bir bütün olarak kat etmesi gereken uzun bir yol vardır. Araştırmalara göre, endüstriyel üreticiler çeşitli nedenlerle dijital dönüşüme parçalı yaklaşımlar benimseme eğilimindeydi ve bu da ilerlemeyi engellemiştir. Ancak şirketler dayanıklılık oluşturmak ve büyümeyi yönlendirmek için yapay zeka ve akıllı üretim gibi gelişmiş teknolojileri benimsedikçe bu durum artık değişmektedir. 2025’in en önemli üretim trendleri arasında dönüşümü yüksek vitese geçirmek yer almaktadır. Bu değişimi, steroidler üzerinde dijital dönüşüm olarak görülmekte ve bu tüm dünyada gerçekleşmektedir.
Üreticilerin, özellikle de geçirdikleri yıl düşünüldüğünde, değişimi yönlendirmek istemelerinin birçok nedeni vardır. Ekonomik belirsizlik, işgücü kıtlığı ve tedarik zinciri kesintileri işleri zorlaştırmıştır. Yüksek faiz oranları ve faiz indirimleri etrafındaki belirsizlik şirketlerin sermaye yatırımlarından kaçınmasına yol açtığı için üretim sektöründeki faaliyetler yavaşlamıştır. İşte 2025’te üretim için temel trendler şunlardır;
- Küreselleşme: Üreticiler, tedarik zinciri riskleri ve değişen ticaret politikaları arasında iş yapma biçimlerini yeniden düşünmek zorunda kalacaklardır.
- Sürekli dijitalleşme: Küreselleşmenin getirdiği artan rekabet gibi zorluklarla birlikte, üreticiler dijital yeteneklerini artırmaya odaklanmaktadır.
- Ekosisteme odaklanma: Üreticiler, riski daha iyi azaltmak için tüm ekosistemdeki karmaşıklığı azaltmak istemektedirler.
- Sürdürülebilirlik + dairesellik: Yöneticilerin yüzde sekseni sürdürülebilirliğin karlılık üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu ifade etmektedir.
- Enerji geçişini destekleme: Dünya çapındaki üreticiler, azalan doğal kaynaklara olan bağımlılığı azaltmak için yeni çözümler aramaktadır.
- Veri yönetimi + siber güvenlik: Üreticiler artık Silolanmış sistemlerde çalışmıyor ve güvenliğe yatırım yapmak için değer zincirindeki diğer kuruluşlara güvenemiyor.
Küreselleşme, üretimde büyük değişikliklere yol açarak sektörü tedarik zinciri riskleriyle boğuşmaya ve ticaret politikalarını değiştirmeye zorlamıştır. 2025 yılında, üreticileri iş yapma biçimlerini yeniden düşünmeye zorlamaya devam edecektir. Üreticiler tedarik zinciri planlamalarında, yönetimlerinde ve fiyatlandırmalarında bunu hesaba katmak zorunda kalacaklardır. Orta ölçekli üreticiler kontrolleri dışındaki küresel sorunların tedarik zinciri operasyonlarını ve karlılığını nasıl bozabileceğinin farkındalardır. Artan malzeme maliyetleri ve malzeme ikamelerinin işleri için büyük bir risk oluşturmaktadır. Şirketlerin bu zorlukla başa çıkma yollarından biri, COVID salgınıyla birlikte artan bir eğilim olan nihai pazarlara daha yakın olmak için yeniden kıyıya çekmek veya kıyıya yakınlaştırmaktır. Jeopolitik çatışma, daha fazla şirketi üretim operasyonlarını evlerine daha yakın hale getirmeyi düşünmeye itmektedir.
Küreselleşmenin getirdiği tüm zorluklarla birlikte (artan rekabet dahil) dijitalleşmenin 2025 üretim eğilimleri listesinde üst sıralarda yer almasının nedeni vardır. Üreticiler, pazar beklentilerini karşılamak için dijital yeteneklerini artırmaya odaklanmaktadır. Anketlere göre, orta ölçekli üreticilerin yarısından fazlası, teknoloji odaklı bir geleceğe hazırlanmanın sektör için kritik öneme sahip olduğunu, yarısından fazlasının rekabet avantajı için teknoloji entegrasyonuna öncelik verdiğini söylemektedir. Buluta geçmek ve süreçleri otomatikleştirmek ve standartlaştırmak için AI’yı entegre etmek bu eğilimin temel unsurlarıdır. Otomasyon ve standardizasyon ile şirketler daha iyi karar alma için iç görü kazanabilir ve nihayetinde üretim hatları dahil olmak üzere süreçleri iyileştirerek daha özerk hale gelebilirler.
Araştırmalar göre üreticiler AI entegrasyonuyla erken sonuçlar görmeye başlamışlardır. %72’si AI teknolojisini devreye aldıktan sonra artan operasyonel verimlilik ve maliyet tasarrufu bildirmektedir. Dijitalleşme eğilimi, ürünleri ve hizmetleri daha hızlı yenileme ihtiyacıyla örtüşmektedir. Süreçlere ilişkin daha iyi görünürlük ve daha derin analizler, üreticilerin ürün-hizmet-olarak gibi yeni iş modelleri oluşturmasına yardımcı olmaktadır. Basitleştirilmiş, standartlaştırılmış altyapı, gelecekte satın almalar ve büyüme için konumlandırılmaktadır.
Dijitalleşmeye geçiş, üreticiler ekosistemlerine odaklandıkça ve kesintilere dayanma yeteneklerini artırdıkça büyümektedir. Sürekli değişen üretim ekosistemi, özellikle malzeme ikameleri ve diğer tedarik zinciri değişiklikleri, kırılgan ve ham madde pazarındaki tedarikçi gecikmeleri ve fiyat hareketleri tarafından kolayca kırılmaktadır. Anketler, katılımcıların yarısından fazlasının teknoloji eksiklikleri nedeniyle değişen koşullara hızlı tepki verme veya büyüme fırsatlarından yararlanma çevikliğine sahip olmadığını göstermektedir. Bu amaçla, üreticiler tedarik zincirinde çok kademeli görünürlük sağlamayı ve riski daha iyi azaltmak için tüm ekosistemdeki karmaşıklığı azaltmayı hedeflemektedir. Süreçleri otomatikleştirerek ve uçtan uca görünürlüğü iyileştirerek verimliliği artırabilir ve tedarik zinciri sorunlarına daha hızlı yanıt vermek için gereken çevikliği kazanabilirler. Üretim liderinin ezici çoğunluğu, işi basitleştirmenin ve süreçleri iyileştirmenin gelecek yıl için bir öncelik olduğunu ifade etmektedirler.
Süreçleri basitleştirdikçe ve tedarik zinciri dayanıklılığını oluşturdukça, üreticiler 2025 yılında ürünlerinin yeniden kullanılabilirliğini ve geri dönüştürülebilirliğini artırarak sürdürülebilirliklerini iyileştirmeye odaklanacakladır. Tüketicilerin ve yatırımcıların sürdürülebilirliğe yönelik küresel talebi ve artan çevre düzenlemeleri bu eğilimi yönlendirmekte, ancak üreticiler bunu aynı zamanda rekabet avantajı elde etmenin bir yolu olarak görünmektedir. Araştırmalara göre yöneticilerin yüzde sekseni sürdürülebilirliğin karlılık üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylemektedir. Ancak döngüselliğe geçiş, zaten karmaşık olan bir işi daha da zorlaştırmaktadır. Kaynak, tasarım, üretim, lojistik ve kullanım ömrü sonu dahil olmak üzere tedarik zinciri süreçlerinde görünürlük ve şeffaflık gerektirmektedir. Endüstriyel üretim endüstrisindeki sürdürülebilirlik eğilimi, fosil yakıtlardan güneş ve hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi içermektedir. Bu enerji geçişi, dünyanın azalan doğal kaynaklara olan bağımlılığını azaltmak için yeni çözümlere baktığı küresel bir harekettir.
Üreticilerin verimliliği ve büyüme fırsatlarını yönlendirecek iç görülere sahip olmak için güçlü veri süreçlerine ihtiyaçları vardır. 2025 yılında, sektörün özellikle yapay zekanın faydalarını gerçekleştirmek için çalışırken veri yönetimini ve güvenliğini iyileştirmesi beklenmelidir. Günümüz üreticilerinin beşte dördü, entegre verilerin değerini yeni iş modeli oluşturmanın (85%), veri doğruluğu ve güvenliğinin (81%) ve süreç otomasyonunun (78%) bir itici gücü olarak gördüklerini söylemektedir. Veri sahipliğini hem dahili olarak hem de ekosistemler genelinde tanımlamak da dahil olmak üzere güçlü veri yönetimi uygulamaları, yapay zekaya yatırım getirisi elde etmenin temelini oluşturmaktadır. Güçlü bir veri temeli ve standartlaştırılmış BT altyapıları olmadan, bir şirket beklediği iş gücüne ve operasyonel verimliliğe sahip olamaz. Günümüzde endüstriyel üretimin birbirine bağlı yapısı, siber güvenliğe olan ihtiyacı vurgulamaktadır. Üreticiler artık silolanmış sistemlerde çalışmıyor ve güvenliğe yatırım yapmak için değer zincirindeki diğer kuruluşlara güvenemiyor. Ve tehdit seviyesi yüksektir.
Sektör gelecek yıl toparlanmayı umarken, üreticilerin verimlilik ve çeviklik hedeflerini ikiye katlamaları gerekecektir. Her şey her zaman değişir. Teknoloji, müşteri ihtiyaçları, pazar dinamikleri ve üreticilerin ayak uydurması gerekir. Üreticiler dijital dönüşümlerini ilerletmek suretiyle uyum sağlama, yeni zorluklarla başa çıkma ve sürdürülebilir büyümeyi sağlama yeteneğine sahip olacaklar. Üretim yöneticilerinin %38’i pazar payını artırmak, %36’sı geliri artırmak, %34’ü marjları artırmak istemektedir.
Kaynaklar
Cubiss, J. (2024). Manufacturing trends 2025: Transforming industry with AI, digitalization, and sustainability, https://www.the-future-of-commerce.com/2024/11/19/industrial-manufacturing-trends-2025/
Dimitrov, D. (2024). The Future Of Manufacturing: Technology Trends For 2025 And Beyond, https://www.forbes.com/councils/forbestechcouncil/2024/11/14/the-future-of-manufacturing-technology-trends-for-2025-and-beyond/
Marr, B. (2024). 8 Game-Changing Manufacturing Trends That Will Define 2025, https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2024/12/06/8-game-changing-manufacturing-trends-that-will-define-2025/
Pedersen, C. (2024). AI, automation and sustainability – the 2025 trends that define Industry 5.0, https://diginomica.com/ai-automation-sustainability-2025-trends-industry-5
Rowse, T. (2024). 2025 Manufacturing Trends, https://www.rowse.co.uk/blog/post/2025-manufacturing-trends
Shoplogix, (2024). Manufacturing Industry Trends for 2025 Manufacturers Should Keep an Eye On, https://shoplogix.com/manufacturing-industry-trends/
WNS, (2025). Top 5 Manufacturıng Trends for 2025, chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://s3.wns.com/S3_5/Documents/Articles/PDFFiles/7064/73/Top-5-Manufacturing-Trends-for-2025-Article-2021.pdf
