Dünya Limit Aşımı Günü bu yıl 24 Temmuz’a çekildi. İnsanlık, doğanın bir yılda yenileyebileceği kaynakları 1,8 kat hızla tüketiyor. Türkiye’de ise bu tarih 18 Haziran’a geriledi; ekolojik borç, geleceğimiz için alarm veriyor.
Doğanın Yenilenme Hızı Yetmiyor
Global Footprint Network, New York Üniversitesi’nin ulusal ayak izi ve biyokapasite hesaplamalarına dayanarak, 2025 yılı Dünya Limit Aşımı Günü’nü 24 Temmuz olarak açıkladı. Bu tarih, ülkelerin gıda, enerji, orman ürünleri, karbon emisyonları gibi alanlarda doğal kaynaklara yönelik taleplerinin, doğanın bu talepleri karşılama kapasitesiyle kıyaslanması sonucu belirleniyor.
1960 yılı öncesinde ekosistemin bir yılda yenileyebileceği kaynakların yalnızca üçte ikisi tüketiliyordu. Ancak 1970’lerden itibaren hızlanan tüketim nedeniyle bu kaynaklar yetersiz hale geldi.
1,8 Dünya Varmış Gibi Yaşıyoruz
Günümüzde insanlık, doğanın kendini yenileme kapasitesinden %80 daha hızlı kaynak tüketiyor. Bu, adeta 1,8 dünyamız varmış gibi yaşadığımız anlamına geliyor. Sonuç olarak ekolojik borç 22 yıla ulaşmış durumda. Dünya, kaybedilen dengeyi sağlamak için 22 yıl boyunca tam kapasite yenilenmek zorunda.
Türkiye’de Tarih 18 Haziran’a Geriledi
Türkiye’nin doğal kaynak tüketimi, ilk kez 1984’te ekosistemin yenilenme hızını aştı. 1985’teki kısa süreli düzelme dışında, 1986’dan bu yana sürekli artış gösterdi. Pandemi dönemindeki kısıtlamalarla geçici bir yavaşlama yaşansa da, 2024’te 22 Haziran olan Türkiye’nin Limit Aşımı Günü, bu yıl 18 Haziran’a geriledi.
Zorunlu Olarak Doğayla Uyumlu Yaşam
İklim krizinden doğrudan etkilenen ve biyolojik çeşitliliği yüksek bir ülke olan Türkiye’de, doğayla uyumlu yaşamak artık bir tercih değil, zorunluluk. Ancak 18 Haziran tarihi, kamuoyunda beklenen ilgi ve kaygıyı yaratmadı.
Günü Geri Çekmek Mümkün
Dünya Limit Aşımı Günü’nü ileri tarihlere çekmenin yolu, sürdürülebilir tüketim–üretim–hizmet anlayışını hayata geçirmekten geçiyor. En iyi atık, su ve enerji yönetimi, mevcut teknolojilerin en verimli şekilde kullanılmasıyla sağlanabilir.
Bireysel Sorumluluk Şart
Doğal kaynakların korunması için sadece devletlerden ve kurumlarda değil, bireylerden de sorumluluk bekleniyor. Enerji kullanımının doğal kaynak tüketiminde en büyük paya sahip olduğu bilinciyle;
- Özel araç yerine toplu taşıma,
- Uçak yerine alternatif ulaşım yöntemleri,
- Gıda israfının önlenmesi
önemli alışkanlıklar olarak öne çıkıyor.